گیربکس اتوماتیک چیست؟ تاریخچه گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک چیست؟

در خودروهای نسل جدید، یکی از مهم ترین اجزاء گیربکس اتوماتیک است. خودرو اتومات یکی از پرکاربردترین وسایل نقلیه در دنیای امروز هستند. این خودرو ها به طور خودکار و بدون نیاز به تعویض دنده قادر به حرکت هستند. تاریخچه پیدایش و ساخت گیربکس‌های اتوماتیک به سالیان گذشته باز می گردد که به آن پرداختیم.

سابقه ساخت گیربکس‌های اتوماتیک

مسلم است که وقتی به تاریخچه ساخت گیربکس می نگریم به زمانی می رسیم که در ساخت تمامی خودروها پیش از ساخت گیربکس اتوماتیک، از گیربکس های دستی در ساخت خودرو استفاده می کردند.

در گیربکس های دستی، رانندگان با استفاده از پدالی به نام «کلاچ» دنده ها را تعویض می کردند. در گیربکس دستی رانندگان باید به صورت دستی دنده مناسب را انتخاب کنند. این کار از طریق اهرم مخصوصی که معمولاً روی کنسول میانی قرار دارد، انجام می‌شود.

اما با گذشت زمان رانندگان حرفه‌ای به این نکته کلیدی پی برده بودند که زمان تعویض دنده با توجه به دور موتور تعیین می‌شود. همین امر موجب جرقه ای ذهن سازندگان گیربکس های اتوماتیک شد.

در تاریخچه ساخت اولین گیربکس اتوماتیک ذکر شده است که اولین بار این گیربکس در سال 1930 میلادی در ایالات متحده آمریکا توسط «اسکار بانکر» ساخته شده است. امروزه از اسکار بانکر به عنوان پدر گیربکس اتوماتیک یاد می کنند.

اختراع بانکر آن چنان به سرعت مورد توجه قرار گرفت که خیلی سریع به محبوبیت بالایی دست یافت. همین محبوبیت موجب شد تا کمپانی های بزرگ خودروسازی روی به این گیربکس بیاورند و حق مالکیت اختراع گیربکس اتوماتیک را خریداری کنند.

نخستین اتومبیل جهان با گیربکس اتوماتیک

اولین شرکتی که از گیربکس های اتوماتیک اختراع بانکر در ساخت خودروهای خود استفاده کرد، شرکت خودروسازی جنرال موتورز (GM) بود. این شرکت با تولید خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک تبدیل به بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی آمریکا شد و از شرکت های خودروسازی رقیب نظیر شرکت خودروسازی فورد پیشی بگیرید.

نام نخستیم اتومبیل شرکت خودروسازی جی ام که از گیربکس اتومات در ساخت این خودرو استفاده شده است، اولدزموبیل (OLDSMOBIILE) است. بدین ترتیب با آشناییت بیشتر مردم به گذر زمان به محبوبیت گیربکس های اتوماتیک افزوده شده به طوری که امروزه، در ایران و جهان شاهد عرضه انواع خودروهای مختلف دارای گیربکس اتوماتیک هستیم.

سرعت پیشرفت در ساخت گیربکس‌های اتومات

صنعت خودروسازی و صنعت ساخت گیربکس اتوماتیک هنگام با هم پیشرفت می کنند. در سال های نخست پس از ساخت اولین گیربکس اتومات تنها نسخه هایی از این گیربکس تولید می شد که تنها سه دنده داشت. این گیربکس‌های سه دنده عموماً در دهه پنجاه میلادی به کار گرفته می‌شدند.

در اوایل دهه هفتاد میلادی انقلابی دیگر در ساخت گیربکس اتوماتیک روی داد و اولین گیربکس‌های اتوماتیک چهار دنده ساخته شد. سیر پیشرفت ساخت گیربکس اتوماتیک به حدی ادامه داشت تا آن که ددر ابتدای سال ۱۹۹۱ شرکت بی ام دبلیو نخستین جعبه دنده اتوماتیک پنج سرعت را معرفی کرد.

اما با گذشت سالیان و دهه صنعت ساخت گیربکس به سراغ گیربکس‌های اتوماتیک شش دنده و هفت دنده رفت تا اینکه خودروسازی لکسوس اعلام کرد در تلاش برای تولید یک گیربکس اتوماتیک هشت دنده است.

انواع گیربکس اتومات

گیربکس‌های اتوماتیک به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. در این بخش به معرفی انواع مختلف گیربکس‌های اتوماتیک پرداخته شده است.

1. گیربکس CVT (Continuously Variable Transmission): گیربکس CVT به جای دنده‌های ثابت، از یک سیستم پیوسته برای تغییر نسبت دنده استفاده می‌کند. این نوع گیربکس به موتور اجازه می‌دهد که در بهترین دور موتور کار کند و به همین دلیل مصرف سوخت بهینه‌تری دارد.
2. گیربکس DCT (Dual-Clutch Transmission): در این نوع گیربکس از دو کلاچ برای تعویض دنده‌ها استفاده می‌ شود. یکی از کلاچ‌ها برای دنده‌های زوج و دیگری برای دنده‌های فرد عمل می‌کند. این سیستم باعث می‌شود که تعویض دنده‌ها سریع‌تر و نرم‌تر انجام شود.
3. گیربکس اتوماتیک هوشمند (Intelligent Automatic Transmission): این نوع گیربکس‌ها از الگوریتم‌های هوش مصنوعی برای بهینه‌سازی تعویض دنده‌ها استفاده می‌کنند. آن‌ها می‌توانند با توجه به شرایط رانندگی و سبک رانندگی راننده، بهترین دنده را انتخاب کنند.
4. گیربکس اتوماتیک با قابلیت تعویض دستی (Semi-Automatic Transmission): این نوع گیربکس‌ها به راننده این امکان را می‌دهند که در مواقع خاص، دنده‌ها را به صورت دستی تعویض کند. این سیستم معمولاً در خودروهای اسپرت استفاده می‌شود.

هر یک از این گیربکس‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب مناسب بستگی به نیازها و ترجیحات راننده دارد.

گیربکس اتومات چطور کار می‌کند؟

رانندگی با گیربکس‌های اتومات بسیار راحت‌تر است. زیرا در این گیربکس ها نیاز به کلاچ برای تعویض دنده نیست. به عبارت دیگر در گیربکس اتومات رانندگان به‌طور مستقیم به تعویض دنده می پردازند، اما در گیربکس های دستی از کلاچ برای تعویض دنده و کاهش یا افزایش سرعت استفاده می شود.

گیربکس‌های اتومات موجب تسهیل رانندگی شده‌اند. خودروهایی که از این گیربکس‌ها استفاده می‌کنند در بین مصرف‌کنندگان از محبوبیت بالاتری برخوردار هستند، زیرا برای به‌کارگیری آن‌ها دیگر نیازی به آشنایی با پیچیدگی‌های تنظیم میزان گاز و فشردن پدال کلاچ وجود ندارد. نحوه استفاده از گیربکس اتومات بسیار ساده‌تر از آن چیزی است که اکثر افراد تصور می‌کنند..

تفاوت اصلی گیربکس دستی و اتومات

1.  مهم‌ترین تفاوت بین دو گیربکس دستی و اتومات عدم وجود پدال کلاچ در خودروهای اتومات است. در حای که گیربکس های دستی دارای کلاچ هستند.
2. در خودروهای دارای گیربکس اتومات نیز از یک دنده استفاده شده است که قسمت‌های مختلفی همچون پارک P، دنده‌عقب R، خلاص N و رانندگی D وجود دارد.
3. در خودروهای دارای گیربکس دستی شما می‌توانید با استفاده از کلاچ و تعویض دنده از ۱ تا ۵ سرعت خودرو را تغییر دهید.
4.  در خودروهای دارای گیربکس دستی شما کنترل بیشتری روی وسیلۀ نقلیه دارید و راحت‌تر می‌توانید سرعت را کم یا زیاد کنید.
5.  قیمت خودروهای دستی بسیار پایین‌تر از خودروهای اتومات است و همین مسئله موجب شده تا بسیاری از افراد برای حمل‌ونقل و جابه‌جایی از این خودروها استفاده کنند.
6.  رانندگی در ترافیک با استفاده از گیربکس‌های اتومات بسیار آسان‌تر است و به‌هیچ‌عنوان باعث خستگی شما نمی‌شود.
7. دقت داشته باشید که گیربکس‌های اتومات سواری نرم‌تری دارند و شما می‌توانید در زمان استفاده از آن‌ها از یک حرکت روان لذت ببرید.

خواندن مقاله گیربکس اتومات بهتر است یا دستی به درک بهتر تفاوت بین این دو گیربکس کمک می کند.

مزایای گیربکس اتومات

گیربکس اتوماتیک برای کسانی که تجربه کمتری در رانندگی دارند یا کسانی که مشکلات جسمی و حرکتی دارند، انتخاب بهتری است زیرا رانندگی با این خودروها به‌اندازه خودروهای دستی به تلاش فیزیکی نیاز ندارد.

برای رانندگانی که سهولت استفاده و بازار دست‌دوم برایشان مهم است، خودروهای اتومات بهتر از خودروهای دستی هستند. ماشین‌های اتوماتیک معمولا گزینه راحت‌تری برای رانندگی هستند زیرا نیازی به استفاده از کلاچ یا تعویض دنده ندارند. با توجه به اینکه طرفداران خودروهای اتوماتیک رو به افزایش‌اند، می‌توان گفت که خرید ماشین اتومات برای سرمایه‌گذاری منطقی‌تر است و بازار دست‌دوم بهتری دارد.

معایب گیربکس اتومات

1. خودروهای دارای گیربکس اتومات در مقایسه با خودروهای دارای دستی گران‌ قیمت تر هستند.خرید خودرو دارای گیربکس دستی اقتصادی تر است.
2. هزینه تعمیر و نگهداری گیربکس اتومات پیچیده‌تر است و تعمیر این گیربکس نیازمند دانش فنی و ابزار تخصصی در تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتوماتیک است. درنتیجه هزینه تعمیر گیربکس اتومات بالاتر است.
3. مصرف سوخت در خودروهای دارایگیربکس اتومات نسبت به خودروی دارای گیربکس دستی بیشتر است.

مشکلات مربوط به گیربکس‌های اتومات

هر گونه گیربکسی اگر به شکل صحیح نگهداری شود معمولاً با مشکل خاصی روبرو نخواهد شد. این امر درباره گیربکس های اتوماتیک نیز صدق می کند. به عبارت دیگر نگهداری صحیح شامل مواردی از قبیل سرویس‌های اورهال گیربکس و همچنین تعویض روغن گیربکس است.

نگهداری صحیح گیربکس خودرو از آسیب جدی به خودرو جلوگیری می کند و همچنین باعث کاهش مصرف سوخت و هزینه های ناشی از تعمیر گیربکس می شود. از شایع ترین مشکلات مربوط به گیربکس‌های اتوماتیک باید به موارد زیر اشاره کرد.

1. آسیب دیدگی و یا فرسودگی بخش‌هایی همچون شیر برقی، توربین و ساعت گیربکس
2. نشت روغن گیربکس
3. آلودگی روغن گیربکس
4. افزایش دمای روغن گیربکس
5. روغن ریزی گیربکس