گیربکس amt
گیربکس amt یکی از انواع گیربکس اتوماتیک ساده است که کاملا مشابه گیربکس دستی می باشد و تنها عمل کلاچ گرفتن توسط سیستم اتوماتیک به انجام می رسد. در واقع گیربکس amt یکی از ارزانترین انواع گیربکس اتوماتیک به شمار می رود که در ودروهای اقتصادی تر به کار گرفته می شود. در ایران نیز با ورود خودروهای ام وی ام اتوماتیک گیربکس amt نیز وارد بازار شد و رفته رفته توانست جای برای خود در بازار گیربکسهای اتوماتیک کشور باز کند.
معرفی گیربکس amt
برای اینکه بتوان به درستی عملکرد گیربکس amt را تشریح نمود ابتدا باید به طور خلاصه به وظیفه اصلی انواع گیربکس اشاره کنیم. گیربکس چه از نوع دستی باشد و چه اتوماتیک وظیفه انتقال و در عین حال تبدیل دور موتور به چرخ ها را دارد. یعنی گیربکس نیرو و گشتاور تولید شده از موتور را دریافت می کند و با نسبت خاصی به چرخ ها انتقال می دهد. اگر سرعت بیشتری را نیاز داشته باشید گیربکس دور بالاتر و گشتاور کمتر را به چرخ ها منتقل می کند و اگر نیروی بیشتری نیاز داشته باشید مانند هنگامی که بار سنگین در خودرو هست یا هنگام حرکت در سربالایی و یا در ابتدای حرکت که هنوز سرعت خودرو افزایش نیافته گیربکس دور کمتر و گشتاور بیشتری را انتقال می دهد. حال برای تنظیم بهتر دور و گشتاور گیربکس از چند چرخ دنده بهره می برد که در اصطلاح دنده های یک و دوم و سه و چهار و… را تشکیل می دهند. در خودروهای دستی فرایند تغییر نسبت دور و گشتاور توسط راننده و با فشردن کلاچ و جا به جایی اهرم دنده امکان پذیر است. در گیربکس amt ساختار کاملا مشابه گیربکس دستی است اما فرایند گرفتن کلاچ و جا به جایی اهرم دنده به صورت خودکار و توسط کامپیوتر خودرو به انجام می رسد. در دیگر انواع گیربکسهای اتوماتیک ممکن است اجزای گیربکس اتوماتیک متفاوت باشد به عنوان مثال در گیربکس های CVT از دو پولی و یک تسمه برای انتقال دور استفاده می شود که قطر یکی از پولی ها تغییر کرده و نسبت دور نیز تغییر می کند. انواع مختلف گیربکس اتوماتیک مانند گیربکس دو کلاچه و گیربکس با چرخ دنده های خورشیدی و سیاره و… وجود دارند که هر یک از تکنولوژی خاصی بهره برده و مزایا و معایب خود را دارند. گیربکس amt ساده ترین نوع گیربکس اتومات و ارزانترین نوع آن به شمار می رود و با گیربکس اتوماتیک at تفاوت دارد.
برای آشنایی بیشتر مقاله گیربکس اتوماتیک at موضوع جذابی است.
مزایای گیربکس ای ام تی
مزایای گیربکس amt به شرح زیر هستند:
- طراحی ساده تر گیربکس amt: این نوع گیربکس نسبت به انواع دیگر گیربکس اتوماتیک طراحی ساده تری داشته و لذا کمتر دچار خرابی می شود و تعمیرات آن نیز راحت تر خواهد بود.
- هزینه تعمیر کمتر گیربکس amt: به همین ترتیب هزینه تعمیر گیربکس amt نیز نسبت به انواع گیربکس اتومات پیشرفته تر کمتر است هر چند نسبت به گیربکسهای دستی هزینه تعمیر بیشتری دارد.
- افزایش طول عمر کلاچ در گیربکس amt: با توجه به اینکه بسیاری از مواقع خرابی کلاچ به عدم استفاده استاندارد از آن توسط راننده مربوط می باشد در گیربکس ای ام تی که کلاچ به صورت خودکار گرفته می شود طول عمر آن بیشتر خواهد بود.
- مصرف سوخت کمتر گیربکس ام ای تی: همچنین یکی از عوامل موثر در مصرف سوخت خودرو تعویض دنده استاندارد و به موقع است که در گیربکس amt این امر توسط کامپیوتر خودرو تنظیم شده و لذا مصرف سوخت خودروهای اتومات نسبت به مصرف سوخت خودروهای دستی کمتر خواهد بود.
معایب گیربکس amt
به طور کلی گیربکس ای ام تی نوعی گیربکس با تکنولوژی متوسط است که در رده ای بین گیربکس دستی و دیگر انواع گیربکس اتوماتیک قرار دارد و هر مزیتی که در گیربکس ای ام تی نسبت به گیربکسهای دستی برشمردیم می توان عیب این گیربکس نسبت به دیگر انواع گیربکس اتومات باشد. به عنوان مثال مصرف سوخت در خودرویی با گیربکس amt نسبت به خودرویی مجهز به گیربکسهای اتوماتیک پیشرفته تر بیشتر است و نرمی و حرکت خودرو نیز در دیگر انواع خودروهای اتومات بیش از خودروهای مجهز به گیربکس amt خواهد بود.
تعویض روغن گیربکس amt
روغن و ظایف متعددی در گیربکس ای ام تی دارد که مهمترین انها روانکاری و خنک کاری گیربکس هستند. با توجه به فشار بالایی که هنگام انتقال قدرت موتور به چرخ ها بر روی چرخ دنده ها وارد می آید و اصطکاک زیادی که بین چرخ دنده ها وجود دارد اگر روغن گیربکس نباشد خیلی زود چرخ دنده ها ساییده شده و گیربکس از کار می افتد. روغن با توجه به لزجتی که دارد در بین سطوح چرخ دنده ها قرار گرفته و با روانکاری مناسب اصطکاک آنها را کاهش می دهد. اما همانند هر دستگاه دیگری در گیربکس amt نیز به مرور زمان روغن گیربکس کیفیت خود را از دست داده و ممکن است نتواند به درستی وظایف خود را به انجام برساند. در این مواقع اگر خیلی زود نسبت به تعویض روغن گیربکس اقدام نکنید سایش تحت فشار چرخ دنده ها به آنبالاسی آنها و محورهای مربوطه و خرابی بلبرینگها منتهی می شود و در نهایت کار به جایی خواهد رسید که گیربکس اتومات ای ام تی به طور کامل گیرپاژ کرده و از کار می افتد و امکان حرکت خودرو نیز وجود نخواهد داشت.
زمان تعویض روغن گیربکس اتومات ای ام تی
پارامترهای متعددی هستند که در طول عمر روغن گیربکس اتوماتیک تاثیر گذار هستند. مهمترین پارامتر که در واقع بسیاری از مواقع دوره های تعویض روغن گیربکس بر اساس آن اندازه گیری می شود مسافت طی شده توسط خودرو است. هر خودرویی با توجه به مواد مصرفی و طراحی خاص گیربکس خود دوره مسافتی خاصی را دارد که برای گیربکس اتومات amt معمولا بین 40 تا 60 هزار کیلومتر در انواع خودروها در نظر گرفته می شود. اما باید دانست که دوره تعویض روغن به پارامترهای دیگری نیز وابسته است. از یک سو زمان استفاده از روغن گیربکس محدود می باشد به عبارت دیگر معمولا برای هر ده هزار کیلومتر یک سال در نظر گرفته می شود و اگر دوره مسافتی تعویض روغن گیربکس اتومات ای ام تی شما 40 هزار کیلومتر باشد حداکثر چهار سال می توانید از این روغن استفاده کنید و حتی اگر به مسافت مورد نظر نیز نرسیده باشید بهتر است با تعویض روغن گیربکس amt خیال خود را راحت کنید. از سوی دیگر کیفیت روغن مصرفی نیز مشخص کننده دوره تعویض آن می باشد و اگر از روغن استاندارد و توصیه شده توسط کارخانه سازنده استفاده کنید می توانید مدت طولانی تر از روغن گیربکس بهره ببرید. همچنین عواملی مانند نحوه استفاده از خودرو و رانندگی در شرایط سخت مانند جاده هایی با شیب تند یا با پیچ و خم فروان یا حرکت در ترافیک از جمله مواردی هستند که در طول عمر روغن گیربکس amt موثر هستند. برخی خرابی ها نیز می توانند طول عمر روغن گیربکس را کاهش دهند. به عنوان مثال اگر خرابی به نحوی بوجود آید که دمای گیربکس بیش از حد مجاز باشد و مدتی با دمای زیاد کار کند طول عمر روغن گیربکس ای ام تی کاهش خواهد یافت.
سرویسهای مهم نگهداری از گیربکس amt
برای نگهداری هر چه بهتر از گیربکس اتومات ای ام تی توصیه می شود که سرویسها و اقدامات مراقبتی مربوط به این گیربکس را به کار ببندید. مهمترین این موارد به شرح زیر هستند:
- تاثیر تغییرات سلیقه ای بر گیربکس amt: برخی رانندگان تمایل دارند که خودرو خود را مطابق با سلیقه شخصی تغییر دهند. به عنوان مثال لامپها و چراغهای پر نور اضافه نصب کنند یا از رینگ و لاستیک دلبخواه خود بهره ببرند و… باید دانست که تغییر این چنینی اگر در محدوده مجاز و متعارف باشد ایرادی ندارد اما اگر تغییر غیر متعارف باشد می تواند مشکلات عدیده ای برای بخش های مختلف خودرو بوجود بیاورد. از جمله می توان به تغییر رینگ و لاستیک اشاره کرد که با تغییر نسبت دور فشار مضاعفی را بر گیربکس amt وارد خواهد آورد.
- تعویض روغن گیربکس amt: روغن در هنگامی که تازه باشد و هنوز کارکرد خاصی نداشته باشد به رنگ قرمز روشن است و چسبندگی بسیار مناسبی دارد. همین روغن هنگامی که مدتی در گیربکس تحت فشار کار می کند به تدریج به رنگ سیاه تغییر یافته و از میزان چسبندگی ان کاسته می شود. این روند تا جایی پیش می رود که روغن گیربکس amt به طور کلی فاسد شده و خاصی روان کنندگی خود را از دست می دهد. در این شرایط حتما باید روغن گیربکس تعویض شود.
- بازدید دوره ای گیربکس amt: یکی از مواردی که در بازدید دوره ای باید چک شود کیفیت روغن گیربکس است همانطور که توضیح داده شد زمان دقیقی نمی تواند برای طول عمر روغن گیربکس در نظر گرفت لذا بهتر است در بازدیدهای دوره ای کیفیت روغن گیربکس amt چک شود تا در صورتی که نیاز به تعویض داشت خیلی زود متوجه شوید. مواردی دیگری مانند نشتی گیربکس و سطح روغن و دما یا صدای اضافه در گیربکس و میزان سفت بودن اتصالات گیربکس نیز در بازدید دوره ای چک می شوند. بهتر است بدین منظور هر سه ماه یکبار خودرو خود را به تعمیرگاه تخصصی گیربکس amt انتقال دهید تا فرایند بازدید دوره ای توسط کارشناس اموزش دیده پاور گیربکس به انجام برسد.
- مطالعه دفترچه راهنمای خودرو: در دفترچه راهنمای هر گیربکسی موارد خاصی ممکن است ذکر شده باشد که از نظر طراح و سازنده ان گیربکس رعایت انها ضروری است. برای اینکه از نقطه نظرات سازنده گیربکس amt خودرو خود مطلع شوید می بایست دفترچه راهنمای خودرو خود را مطالعه کنید.
- رانندگی مناسب برای نگهداری از گیربکس amt: منظور از رانندگی مناسب اجتناب از تغییرات متوالی و پیاپی سرعت و شتاب خودرو است. اگر راننده ای هستید که مرتب از پدال های گاز و ترمز استفاده می کنید باید بدانید که این کار نه تنها باعث افزایش استرس شما و افزایش احتمال خطر خواهد شد بلکه استهلاک گیربکس amt خودرو شما را نیز بیشتر می کند. همچنین رفتارهایی مانند حرکت سریع در جاده های ناهموار و با شیب تند یا بکسل کردن دیگر خودروها می تواند فشار زیادی بر گیربکس amt وارد آورد.
- پیگری نشانه های هشدار دهنده گیربکس amt: هر تغییری در عملکرد گیربکس amt می تواند یک نشانه هشدار دهنده به شمار بیاید. به عنوان مثال تقه زدن یا زوزه کشیدن یا لرزش گیربکس از جمله نشانه های هشدار دهنده گیربکس اتوماتیک amt به شمار می روند. در صورتی که هر نشانه ای از خرابی در گیربکس خود یافتید در اولین فرصت به تعمیرگاه تخصصی گیربکس amt مراجعه کنید تا از تعمیرات پر هزینه تر پیشگیری نمایید.
برای آشنایی بیشتر مقاله گیربکس اتوماتیک cvt موضوع جذابی است.
سوالات متداول در خصوص گیربکس amt
وضعیت دنده های گیربکس amt به چه شکل است؟
وضعیت دنده ها در این گیربکس مانند گیربکسهای اتومات دیگر در نظر گرفته شده و حالتهای مختلفی مانند دنده پارک و حرکت جلو و عقب و… دارد.
گیر کردن گیربکس amt در دنده پارک به چه عللی می تواند رخ دهد؟
مواردی مانند خرابی سلکتور دنده یا خرابی سیستم ترمز می تواند به گیر کردن در دنده پارک برای گیربکس amt بیانجامد. همچنین وجود خرابی در سیستم برقی نیز گاهی به چنین ایرادی در برخی خودروها منتهی می گردد.
آیا روغن گیربکس amt دوره های تعویض خاصی دارد؟
دوره تعویض روغن گیربکس amt هر خودرویی در دفترچه راهنمای خودرو ثبت شده است. اما این عدد یا مسافت مورد نظر قطعی نیست و به پارامترهای مختلفی وابسته است.
آیا در خودروهای هیبریدی گیربکس خودرو مانند گیربکس amt نیاز به تعویض روغن دارد؟
در خودروهای هیبریدی نیز مانند دیگر انواع خودروهای اتوماتیک روغن گیربکس به مرور زمان کیفیت خود را از دست می دهد و در نتیجه نیاز به تعویض روغن در دوره های تریف شده توسط کمپانی سازنده گیربکس وجود خواهد داشت.
مهمترین سرویسهای نگهداری از گیربکس amt چه مواردی هستند؟
مواردی متعددی برای نگهداری هر چه بهتر از گیربکس amt در نظر گرفته شده و در این مقاله تشریح شد اما دو مورد بسیار مهم را می توان تعویض روغن گیربکس و بازدید دوره ای از گیربکس amt در نظر گرفت.
لرزش در گیربکس amt به چه دلیلی رخ می دهد؟
اگر از خدمات تعمیرگاه غیر مجاز برای تعمیر گیربکس amt خود استفاده کنید ممکن است تعمیرکا تجربه و دقت کافی برای مونتاژ استاندارد گیربکس amt شما نداشته باشد و پس از چند روز اتصالات گیربکس شل شده گیربکس amt دچار لرزش گردد. در این مواقع باید هر چه سریعتر و تا قبل از اینکه لرزش گیربکس به سایر قسمتها آسیب بزند به تعمیرگاه اختصاصی گیربکس اتومات amt مراجعه نمایید.
