گیربکس اتوماتیک at چیست؟
گیربکس اتوماتیک at مخفف Automatic Transmission یا گیربکس خورشیدی یکی از انواع گیربکس اتوماتیک است. این نوع گیربکس از اولین نمونه های کاربردی گیربکس اتومات در صنعت خودروسازی به شمار می رود که از ابتدای قرن بیستم میلادی در کشورهای صنعتی تولید گردیده است. عملکرد گیربکس اتومات at بسیار دقیق بوده و در عین حال سادگی خاصی در طراحی دارد و نیاز به تعمیرات ساده تر و کمتری نسبت به مدل های پیشرفته گیربکس اتومات دارد. به همین دلیل است که بسیاری از رانندگان کماکان تمایل به استفاده از این مدل گیربکس دارند.
در ادامه مطلب به، مزایا و معایب گیربکس ای تی، بررسی وضعیت دنده ها در گیربکس اتوماتیک at، اجزاء گیربکس at، سرویس های نگهداری و نشانه های خرابی گیربکس اتوماتیک at می پردازیم.
مزایا و معایب گیربکس at
این نوع گیربکس ها محبوب ترین نوع گیربکس در بین رانندگان هستند. چرا که رانندگی راحت و بی دردسری داشته و نیاز به تعمیرات پیچیده ندارند. تعویض دنده در گیربکس اتوماتیک at بسیار نرم و بی سر و صدا انجام می شود. همچنین شروع حرکت نیز بدون تاخیر انجام می شود. همچنین به دلیل سادگی قطعات هزینه تعمیر گیربکس اتوماتیک at نسبت به انواع گیربکس های اتومات پیشرفته تر مانند گیربکس اتوماتیک CVT و DCT کمتر خواهد بود.
در کنار این مزایا می توان به محدودیت های گیربکس اتوماتیک at نیز اشاره کرد که سبب شده کمپانی های سازنده گیربکس اتومات به سراغ طراحی انواع پیشرفته تر بروند. مهم ترین معایب گیربکس اتوماتیک at را می توان به مصرف انرژی و مصرف سوخت بالاتر مربوط دانست. همچنین هزینه ساخت این نوع گیربکس به مراتب از گیربکس های پیشرفته تر بیشتر است.
تفاوت گیربکس at و amt
گیربکس amt دارای کلاچ است و دقت بالایی ندارد اما گیربکس at برعکس این گیربکس اتوماتیک است. گیربکس amt بسیار ارزان است و مصرف سوخت آن نیز نسبت به گیربکس at بالاتر است اما برخی رانندگان برای رانندگی راحت تر و عملکرد بهتر گیربکس at در ترافیک های سنگین تمایل دارند از این گیربکس استفاده کنند.
تفاوت گیربکس cvt با at
در مقایسه گیربکس cvt با at به این مطلب پی می بریم که گیربکس at دارای دنده های بیشنری نسبت به گیربکس cvt می باشد و باعث می شود فشار بیشتری به موتور وارد شده و مصرف سوخت نیز بالاتر رود. اما در گیربکس های cvt به دلیل سرعت بالا و روان تر بودن رانندگی این فشار بسیار کمتر است.
تفاوت گیربکس دو کلاچه با at
این دو گیربکس عملکرد متفاوتی در تعویض دنده دارند مثلا گیربکس at بدون دخالت دست و به صورت خودکار این کار را انجام می دهد اما گیربکس دوکلاچه از دو کلاچ برای انجام آن استفاده می کند. تعویض دنده در خودروهای دارای گیربکس at سریع تر انجام می شود بنابراین رانندگی با این خودروها آسان تر است اما مصرف سوخت بالایی دارند.
نحوه عملکرد گیربکس اتوماتیک at
گیربکس at دارای سیستم پیچیده ای از چرخ دنده هاست که وظیفه تعویض دنده به صورت خودکار را بر عهده دارد. گیربکس های at همچنین دارای سنسورها و سیستم های الکترونیکی و هیدرولیکی می باشند که با توجه به سرعت خودرو دنده مورد نظر را به طور خودکار عوض می کنند.
وضعیت های دنده در جعبه دنده اتوماتیک at
مهم ترین تفاوت گیربکس اتومات با گیربکس دستی حذف کلاچ و تعویض دنده به صورت خودکار است. اهرم دنده دیگر دنده های یک و دو و سه و… ندارد بلکه حالت های خاص دیگری دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم. برای تعویض وضعیت اهرم دنده از انجا که پدال گاز وجود ندارد می بایست پدال ترمز را فشار دهید:
- وضعیت دنده پارک گیربکس اتوماتیک at: این وضعیت که در خودرو با حرف P نشان داده می شود برای حالتی است که می خواهد خودرو حرکتی انجام ندهد. در این وضعیت هنگامی که خودرو را پارک می کنید گیربکس قفل می شود و حرکت خودرو امکان پذیر نخواهد بود. به نوعی عملکرد ترمز دستی با وضعیت پارک در گیربکس اتوماتیک به انجام می رسد.
- وضعیت خلاص در گیربکس اتوماتیک at: وضعیت خلاص با حرف N نمایش داده می شود و به حالتی گفته می شود که هیچ دنده ای درگیر نیست و خودرو می تواند درجا کار کند. این حالت در برخی مواقع مورد استفاده قرار می گیرد مخصوصا در هنگام تعمیرات یا زمانی که می خواهد موتور گرم شود و یا دور موتور را چک کنید و…
- حالت دنده عقب در گیربکس اتوماتیک at: همان طور که از نام این وضعیت مشخص است هنگامی که قصد حرکت رو به عقب داشته باشید باید دنده در وضعیتی که با حرف R مشخص شده قرار گیرد.
- حالت حرکت نرمال در گیربکس اتوماتیک at: برای این وضعیت دنده را در حرف D قرار می دهیم. با فشار بر روی پدال گاز سرعت خودرو افزایش می یابد. همچنین دنده در گیربکس نیز به صورت خودکار تغییر کرده و نسبت دور مناسب در گیربکس اتوماتیک at معین می گردد.
- حالت دنده سنگین در گیربکس اتوماتیک at: برخی مواقع حرکت خودرو به نحوی است که فشار زیادی بر گیربکس اتوماتیک at وارد می آید. بدین منظور وضعیت دنده سنگین مشخص شده که با حرف L معرفی می گردد. در جاده های سربالایی یا سراشیبی های تند می توان از این وضعیت استفاده کرد.
- حالت دنده دستی در گیربکس اتوماتیک at: در برخی از گیربکس های اتوماتیک این امکان مهیا شده که راننده در صورت تمایل از حالت دستی استفاده کند. در این شرایط باید اهرم دنده در مقابل حرف M قرار بگیرد.
قسمت های مختلف گیربکس اتوماتیک at
گیربکس اتوماتیک at از بخش های مختلفی تشکیل شده است. اجزای گیربکس اتوماتیک در مدل های مختلف فرق دارد اما سه بخش اساسی این گیربکس را می توان مبدل گشتاور و سیستم کنترل هیدرولیکی و مجموعه دنده سیاره ای دانست. این بخش ها به ترتیب تشریح می گردند:
- مبدل گشتاور گیربکس اتوماتیک at: مبدل گشتاور یا تورک کانورتر بخشی است که وظیفه انتقال قدرت از موتور به گیربکس را بر عهده دارد. مبدل گشتاور خود از بخش هایی مانند پمپ استاتور و توربین تشکیل شده است. پمپ مسقیما نیروی خود را از موتور دریافت می کند و فشار روغن مورد نیاز را تامین می نماید. استاتور به وسیله فشار روغن ایجاد شده توربین را حرکت می دهد. قسمت های اصلی مبدل گشتاور شامل کاور لاک آپ کلاچ توربین استاتور و پمپ می باشند.
- سیستم کنترل هیدرولیکی گیربکس اتوماتیک at: سیستم هیدرولیکی در گیربکس اتوماتیک at از پمپ روغن و شیربرقی ها و مجاری عبور روغن تشکیل شده است. این سیستم سرعت چرخش چرخ دنده ها را تنظیم می نماید.
- مجموعه دنده سیاره ای در گیربکس اتوماتیک at: عملکرد مکانیکی گیربکس اتوماتیک at وابسته به مجموعه دنده سیاره ای است که از چند چرخ دنده تشکیل شده که با اندازه های مختلف و با حرکت وضعی و انتقالی تنظیم نسبت دور مورد نظر را انجام داده وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخ ها را بر عهده دارند. مهم ترین بخش های این مجموعه شامل دنده خورشیدی، دنده های سیاره ای، کریر و دنده رینگی می باشد.
سرویس های نگهداری گیربکس اتوماتیک at
گیربکس اتوماتیک at نیز مانند هر دستگاه پیچیده دیگری نیاز به یک سری اقدامات مراقبتی دارد که به این اقدامات سرویس های نگهداری گیربکس اتوماتیک at گفته می شود. مهم ترین این سرویس های به شرح زیر هستند:
- تعویض روغن گیربکس اتوماتیک at: با توجه به فشار زیادی که محورهای چرخ دنده های سیاره ای و خورشیدی گیربکس اتوماتیک at وارد می آید وجود روغن با کیفیت جهت روانکاری این چرخ دنده ضروری خواهد بود. اما به مرور زمان کیفیت روغن کاهش می یابد. در انواع گیربکس خورشیدی مسافت خاصی برای تعویض دنده در نظر گرفته می شود که به طور معمول بین 30 تا 60 هزار کیلومتر در نظر گرفته می شود.
- تاثیر رینگ و لاستیک بر گیربکس اتوماتیک at: برخی رانندگاه تمایل دارند که رینگ و لاستیک خودرو خود را به شکل سلیقه ای تغییر دهند. استفاده از رینگ و لاستیک با اندازه های غیر متعارف می تواند با تغییر نسبت دور فشار مضاعفی را بر گیربکس اتوماتیک at وارد آورد. همچنین در صورتی که لاستیک خودرو میزان نباشد یا سایش داشته باشد نیز فشار زیادی بر گیربکس اتوماتیک at در دراز مدت وارد خواهد آورد.
- بازدید دوره ای گیربکس اتوماتیک at: در بازدید دوره ای موارد بسیاری مانند دمای گیربکس و کیفیت و سطح روغن گیربکس و همچنین لرزش و صدای غیر عادی آن مورد ارزیابی قرار می گیرد. بهتر است هر سه ماه یک بار برای بازدید دوره ای خودرو خود را تعمیرگاه اختصاصی گیربکس اتوماتیک at انتقال دهید تا بازدید توسط نیروهای با تجربه مجموعه پاورگیربکس انجام شود.
- پیگیری علائم هشدار دهنده گیربکس اتوماتیک at: در صورتی که یکی از نشانه های هشدار دهنده را در گیربکس اتوماتیک at خود مشاهده کردید می بایست در اولین فرصت خودرو را به تعمیرگاه ببرید تا مورد عیب یابی دقیق قرار بگیرد. تاخیر در این مهم سبب خواهد شد که به صورت بالقوه ماشین های با گیربکس at در معرض خرابی های بیشتر قرار بگیرد.
- رانندگی مناسب برای حفظ گیربکس اتوماتیک at: نحوه رانندگی شما قطعا در طول عمر مفید گیربکس at موثر خواهد بود. بدترین روش در رانندگی استفاده مکرر از پدال گاز و ترمز است. افزایش و کاهش ناگهانی سرعت خودرو باعث می شود که فشار زیادی بر گیربکس اتوماتیک at و سایر قطعات خودرو وارد آید. همچنین حرکت سریع در وضعیت های دشوار مانند جاده هایی سربالایی یا وضعیتی که خودرو بار سنگین دارد می تواند فشار وارده بر گیربکس اتوماتیک at را افزایش دهد. بکسل کردن سایر خودروها نیز از جمله عواملی است که فشار بر گیربکس را افزایش می دهد و اگر ناچار به اینکار هستید با سرعت پایین حرکت نمایید.
نشانه های هشدار دهنده گیربکس اتوماتیک at
گیربکس اتوماتیک at همانطور که گفته شد از قطعات بسیاری تشکیل شده است که عملکرد این قطعات به یکدیگر وابسته است. برای اینکه کمتر نیاز به تعمیر گیربکس اتومات داشته باشید باید هر خرابی کوچکی را بلافاصله تعمیر کنید. و برای پی بردن به خرابی های کوچک در گیربکس اتوماتیک at باید با نشانه های هشدار دهنده این گیربکس آشنایی داشته باشید. مهم ترین نشانه های هشدار دهنده به شرح زیر هستند:
- زوزه کشیدن گیربکس اتوماتیک at: زوزه کشیدن به دلیل خرابی بلبرینگ ها یا سایش بیش از حد بین چرخ دنده ها رخ می دهد. نکته ای که سبب می شود زوزه کشیدن گیربکس اتوماتیک at خطر آفرین شود این نکته است که این ایراد به تدریج افزایش می یابد و بسیاری از رانندگان که به صدای خودرو خود عادت دارند متوجه آن نمی شوند. برای همین توصیه می شود که همواره به صدای گیربکس اتوماتیک at خود دقت داشته باشید تا کوچک ترین تغییر آن را متوجه شوید.
- گاز هرز خوردن گیربکس اتوماتیک at: گاز هرز خوردن به کلاچ مربوط می شود. معمولا سایش بیش از حد آن سبب می شود که اتصال استاندارد ایجاد نشود و به اصطلاح خودرو گاز هرز بخورد.
- لرزش گیربکس اتوماتیک at: اگر یکی از چرخ دنده های گیربکس اتوماتیک at آنبالاس شود ممکن است منجر به لرزش در گیربکس شود. به طور کلی هر ایرادی که در گیربکس اتوماتیک at بوجود بیاید اگر به موقع نسبت به تعمیر آن اقدام نکنید می تواند به لرزش در گیربکس منتهی شود. وجود لرزش با توجه به اعمال گشتاورهای غیر استاندارد می تواند فشار بسیار زیادی را بر چرخ دنده های خورشیدی و سیاره ای گیربکس اتوماتیک at وارد اورد.
- دمای بیش از حد گیربکس اتوماتیک at: اگر روانکاری مناسبی در گیربکس انجام نشود و یا اینکه چرخ دنده ها دچار نامیزانی شده باشند و یا سیستم خنک کاری خودرو به درستی عمل نکند دمای گیربکس بیش از حد افزایش پیدا می کند و در نتیجه ضمن کاهش طول عمر روغن گیربکس فشاری بیش از حد استاندارد بر قطعات گیربکس اتوماتیک at وارد خواهد آمد.
- روشن شدن چراغ چک گیربکس اتوماتیک at: روشن شدن چراع چ یکی از نشانه های مشخص در گیربکس اتوماتیک at است که حتی اگر به شکل موقت باشد نیز می تواند نشانه خرابی در گیربکس باشد و بهتر است با عیب یابی دقیق ایراد را پیدا و رفع نمایید.
تماس با سرپرست تعمیرگاه: 09128397793
سوالات متداول در خصوص گیربکس اتوماتیک at
آیا انواع مختلف گیربکس اتوماتیک at نیاز به تعویض روغن دارند؟
در همه مدل های گیربکس اتوماتیک at با توجه به استفاده از روغن می بایست در مسافت مشخص شده توسط کمپانی سازنده نسبت به تعویض روغن گیربکس اقدام شود. این مسافت به نحوه رانندگی و شرایط محیطی و همچنی کیفیت روغن مصرفی نیز وابسته خواهد بود.
سرویس های مهم گیربکس اتوماتیک at را از کجا باید در دسترس داشته باشیم؟
معمولا مهم ترین سرویس های نگهداری از هر گیربکس اتوماتی در دفترچه راهنما و به صلاح دید کمپانی سازنده ذکر گردیده است. برای همین بهتر است حداقل یک بار دفترچه راهنمای خودرو خود را با دقت بخوانید تا از سرویس های نگهداری گیربکس اتوماتیک at و سایر بخش های خودرو با خبر شوید.
خلاصی خود به خودی گیربکس اتوماتیک at به چه دلیلی رخ می دهد؟
عوامل مختلفی چنین نشانه ای را بدنبال خواهند داشت. خرابی ساعت گیربکس اتوماتیک at و یا کاهش کیفیت یا سطح روغن یا خرابی شیربرقی ها از جمله این دلایل هستند.
گیر کردن دنده در گیربکس اتوماتیک at چه معنایی می دهد؟
برخی مواقع اهرم دنده در وضعیت قبلی گیر می کند و نمی توانید به راحتی و مانند سابق نسبت به تعویض وضعیت دنده گیربکس اتوماتیک at خود اقدام کنید. در این مواقع بهتر است هر چه زودتر به تعمیرگاه تخصصی پاور گیربکس مراجعه کرده و از کارشناس بخواهید با دستگاه های پیشرفته گیربکس اتوماتیک at شما را مورد عیب یابی دقیق قرار بدهد.
گیر کردن دنده در وضعیت دنده پارک در گیربکس اتوماتیک at را چطور می توان برطرف کرد؟
در این مواقع ممکن است سیستم ترمز خودرو مشکل داشته باشد و ایراد از گیربکس اتوماتیک at نباشد همچنین ممکن است سیستم برقی خودرو ایرادی پیدا کرده باشد. اما گاهی نیز مشکل از تنظیمات گیربکس اتوماتیک at است. بهتر است با یک بار خاموش و روشن کردن خودرو ایراد را موقتا برطرف کرده برای انجام تعمیرات اساسی تر به تعمیرگاه مجاز مراجعه نمایید.
در چه مواقعی تعویض گیربکس اتوماتیک at از تعمیر آن به صرفه تر است؟
بسیاری از مواقع عنوان می شود که اگر هزینه تعمیر بیش از نیمی از هزینه تعویض باشد بهتر است گیربکس اتوماتیک at خود را تعویض نمایید. اما توصیه کارشناسی تر این است که از تعمیرکار بخواهید تا وضعیت گیربکس اتوماتیک at را بررسی کند. اگر خرابی ها به نحوی باشند که پس از تعمیر امکان داشته باشد گیربکس اتوماتیک at دوباره خراب شود بهتر است نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
گیربکس at ساخت کجاست؟
گیربکس ۶ سرعته at برای نخستین بار توسط یک مهندس کانادایی ساخته شد که در سال 1923 به ثبت رسید.