معرفی گیربکس استپ ترونیک و اجزای آن
گیربکس استپ ترونیک (Step Tronic) یکی از انواع گیربکس اتوماتیک و از نوع الکترونیکی است که یکی از انواع رایج گیربکس های اتوماتیک است. اما در خودروهای دارای گیربکس استیپ ترونیک تعویض دنده می تواند به صورت اتوماتیک یا دستی و با سرعت مناسبی انجام می گیرد.
خودروهای دارای گیربکس استیپ ترونیک بسیار مورد توجه رانندگان هستند زیرا رانندگی با این خودروها موجب رانندگی ایمن و لذت بخش شده است.
گیربکس استیپ ترونیک توسط کمپانی خودروسازی BMV (آلمان) تولید شده است. در واقع گیربکس استیپ ترونیک یک گیربکس شش سرعته اتوماتیک است اما مدل های دیگری از این گیربکس نیز به تولید رسیده است.
چه خودروهایی از این گیربکس بهره می‌برند؟
شرکت بی ام و تحقیقات گسترده‌ای را برای توسعه گیربکس استپ ترونیک انجام داده است. این گیربکس فقط در سری پرفروش و پرسرعت این شرکت (سری M) استفاده شده است. خودروهایی مانند M3، M6 و M8 به این گیربکس مجهز هستند و یکی از دلایل محبوبیت این مدل‌ها همین موضوع است.
ترکیب این گیربکس با موتورهای قدرتمند سری M به رانندگان این امکان را داده است تا در کمترین زمان ممکن دنده‌ها را جابه‌جا کرده و به سرعت دلخواه خود برسند.
نقاط قوت و ضعف گیربکس استیپ ترونیک
گیربکس استیپ ترونیک به بهینه‌سازی عملکرد خودرو و کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند. طراحی گیربکسی استیپ ترونیک به نحوی است که تغییرات دنده به دو صورت دستی و اتوماتیک باعث رضایت رانندگان شده است که این امر تجربه‌ای راحت و لذت‌بخش را برای رانندگان فراهم کرده است.
اما در نقطه مقابل، گیربکس استیپ ترونیک معایبی نیز دارد. هزینه بالای قطعات و تعمیرات این گیربکس ممکن است یکی از مشکلات مهم آن باشد. علاوه بر این، این گیربکس نیاز به نگهداری و تعمیرات تخصصی توسط تعمیرکار گیربکس اتوماتیک دارد.
گیربکس استیپ ترونیک چگونه کار می کند؟
گیربکس استیپ ترونیک به عنوان یکی از انواع گیربکس اتوماتیک به شمار می رود که قابلیت دوگانه تعویض دنده (دستی و اتوماتیک) را ارائه می کند. در این گیربکس، برای تعویض دنده به صورت دستی از دو شیفتر جداگانه استفاده شده است تا کنترل بیشتری در اختیار راننده باشد.
بنابراین لازم است در خودروهای دارای گیربکس استیپ ترونیک راننده برای تعویض دنده از اتوماتیک به دستی، اهرم یا لیور دنده را به سمت چپ بکشید. با این کار حالت تعویض دنده صورت می گیرد.
روغن گیربکس بزرگترین نقش را در عملیات تعویض دنده در گیربکس استپ ترونیک ایفا می کند. این امر بدیت معنا است که انتقال گشتاور از سمت موتور کمک جریان روغن گیربکس صورت می گیرد.
علائم خرابی گیربکس استیپ ترونیک
علائم خرابی این گیربکس بسته به مدل خودرو متفاوت است، اما برخی نشانه‌های خرابی این گیربکس شامل موارد زیر است.
- روشن شدن ناگهانی چراغ چک گیربکس استیپ ترونیک: روشن شدن چراغ چک می تواند به عنوان نخستین نشانه خرابی گیربکس باشد.
- تقه زدن گیربکس اتوماتیک: یکی از علائم اولیه خرابی گیربکس به شمار می‌آید.
- صدای زوزه یا ناله از گیربکس استیپ ترونیک: این صدا ممکن است نشان دهنده وجود مشکل و یا خرابی در قطعات داخلی گیربکس باشد.
- لرزش گیربکس و گاز هرز خوردن خودرو: مشکلاتی مانند آسیب به کلاچ‌ها یا دنده‌ها می‌تواند منجر به لرزش گیربکس و گاز هرز خوردن خودرو شود.
- بوی سوختگی: اگر روغن گیربکس آلوده شود، ممکن است بوی سوختگی به وجود آید
- خلاص شدن ناگهانی دنده : خرابی توربین یا چرخ‌دنده‌های گیربکس و همچنین کاهش سطح روغن می‌تواند باعث خلاص شدن دنده بدون خواست راننده شود.
- اختلال در تعویض دنده: اگر تعویض دنده به سختی انجام شود یا به شکل نادرستی عمل کند، این مشکل به احتمال زیاد به خرابی کابل تعویض دنده یا دیگر قطعات مرتبط مربوط است.
- نشتی روغن و کاهش سطح آن: این مشکل معمولا به دلیل وجود شکاف یا شکستگی در قطعات گیربکس بوجود می‌آید.
- کاهش قدرت و شتاب خودرو: اختلال در عملکرد گیربکس می‌تواند منجر به کاهش شتاب خودرو و عدم عملکرد مطلوب، به ویژه در شروع حرکت، شود.
تأخیر شدید در آغاز یا اتمام حرکت خودرو یکی از نشانه‌های اولیه خرابی گیربکس استیپ ترونیک، است که نشان‌دهنده مشکلات داخلی یا جانبی گیربکس است. همچنین، لرزش، لغزش و ضربه نیز می‌تواند نشانه‌ای از آسیب به گیربکس استیپ ترونیک باشد که همین امر ممکن است به افزایش مصرف سوخت منجر شود.
همچنین بروز صداهای غیرعادی از گیربکس استیپ ترونیک می‌تواند به دلیل مشکلات داخلی باشد و روشن شدن چراغ اخطار گیربکس نشان‌دهنده خرابی ناشی از شکستگی یا ساییدگی قطعات گیربکس استیپ ترونیک است.
دلایل خرابی گیربکس استیپ ترونیک
گیربکس استیپ ترونیک بسته به نوع مدل خودرو می توانند به دلایل بسیار زیاد و متنوعی دچار نقص یا خرابی شوند. اما می توان به برخی از این علائم نقص یا خرابی ها اشاره کرد که شامل موارد زیر است.
- کثیف یا آلوده شدن روغن گیربکس
- وجود آهن خورده در روغن گیربکس
- نقص در قطعات فرعی و جانبی گیربکس
- کاهش سطح یا نشت روغن گیربکس
- گرمای بیش از حد روغن گیربکس
نکاتی مهم در رابطه با گیربکس‌های استپ ترونیک
چند نکته کلیدی که در رابطه با نگهداری و تعمیر گیربکس استپ ترونیک می توان ذکر کرد به شرح زیر است:
- اجتناب از استفاده از سرویس موتورشویی که می‌تواند به گیربکس استپ ترونیک آسیب برساند. گیربکس استیپ ترونیک دارای پیچیدگی و حساسیت بالای مدارها و سنسور های است، از این جهت موتورشویی برای خودروهای دارای این گیربکس توصیه نمی شود.
- استفاده از قطعات اصلی و تأیید شده هنگام تعمیر و سرویس گیربکس. استفاده از قطعات غیراصلی می‌تواند باعث ایجاد خطا در سیستم الکترونیکی و هیدرولیکی گیربکس شود.
- تعمیرات و تعویض سنسورها باید توسط تعمیرکاران آموزش‌دیده و با دقت بالا انجام شود تا سیستم عیب‌یابی دچار مشکل نشود.
- استفاده از روغن مناسب و با کیفیت مورد تأیید برای گیربکس بسیار حائز اهمیت است. این امر نیاز به مراجعه به تعمیرگاه‌های معتبر و مشورت با تعمیرکاران متخصص دارد.
توجه به این نکات می‌تواند در بهره‌برداری طولانی‌مدت و بدون دردسر از گیربکس استپ ترونیک خودرو مؤثر باشد.
